De angst voor een negatieve spiraal van prijzen en lonen is voorlopig niet van toepassing op Nederland. Belangrijkste reden: lonen volgen de lagere consumptieve prijzen niet.
Voor de eurozone is het nog altijd een belangrijk thema: hoe gevaarlijk zijn aanhoudend lage prijzen? Geringe prijsstijgingen, of erger nog breed gedragen prijsdalingen, duiden op economische zwakte. Consumenten zijn in dat geval koopschuw en bedrijven zien geen mogelijkheden om hogere prijzen te rekenen.
In het ergste geval kan hierdoor zelfs een negatieve loon-prijsspiraal ontstaan: consumenten stellen aankopen uit omdat ze lagere prijzen verwachten, bedrijven zien geen groei en houden de lonen in toom.
Inflatie eurozone weer negatief
Zorgen over lage inflatie noopte de Europese Centrale Bank in maart dit jaar tot een grootscheeps programma waarbij maandelijks 60 miljard euro aan verse euro’s in de economie wordt gepompt, in de hoop dat dit bestedingen en investeringen stimuleert. Maar het effect op de gemiddelde inflatie in de eurozone is nog gering.
Woensdag bleek dat prijzen in de eurozone gemiddeld daalden met 0,1 procent in september. Deflatie dus! Tegelijk is hier wel een goede reden voor: de enorme daling van grondstofprijzen, waaronder benzine en diesel. Onderstaande grafiek laat zien dat exclusief energieprijzen nog steeds sprake is van een lichte stijging van prijzen.
(klik voor uitvergroting)
Loonstijging in Nederland
Voor Nederland is er nog een reden om niet al te ongerust te zijn over de lage inflatie, die volgens de Europese meetmethode in augustus op 0,4 procent lag. Uit donderdag gepubliceerde cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) blijkt namelijk dat de economische opleving zich begint te vertalen in harder stijgende lonen.
(klik voor uitvergroting)
In het derde kwartaal van dit jaar zijn CAO-lonen gemiddeld met 1,5 procent gestegen, de grootste stijging sinds de tweede helft van 2012. In het tweede kwartaal was nog sprake van een loonstijging van gemiddeld 1,3 procent.
Aan kop gaat de bouwsector met een loonstijging van gemiddelde 3 procent, relatief beperkt waren de loonstijgingen in de zorg, de specialistische zakelijke dienstverlening, de financiële sector en bij energiediensten.
In de industrie liep de stijging van cao-lonen in het derde kwartaal in de pas met het landelijk gemiddelde, met een plus van 1,5 procent. Dat past ook bij positieve geluiden uit de sector. Donderdag bleek uit een nieuwe peiling onder inkoopmanagers van bureau NEVI dat inkoopprijzen in de industrie dalen, maar dat in september nog steeds sprake was van een groei van het aantal nieuwe orders, zij het dat het tempo van de groei wat afneemt.
Lonen en inflatie lopen uiteen
In Nederland is een negatieve loon-prijsspiraal dus nog ver weg. Prijzen stijgen gemiddeld weliswaar maar zeer beperkt, vooral door lagere energieprijzen, maar lonen nemen wel degelijk toe en daarmee stijgt ook de koopkracht van werknemers.
Onderstaande grafiek geeft een beeld van de verhouding tussen de loongroei en de inflatie. Let wel het inflatiecijfer is hier gebaseerd op de eigen rekenmethode van het CBS, die afwijkt van de Europese methode. Voor augustus komt het CBS op 0,9 procent inflatie, tegen 0,4 procent volgens de Europese methode. Dat heeft mede te maken met de manier waarop het CBS woonkosten verwerkt in het inflatiecijfer.
(klik voor uitvergroting)
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl